GI 148-149-150

It appears your Web browser is not configured to display PDF files. Download adobe Acrobat or click here to download the PDF file.

Russo-Iranian Treaty: Neutrality of Iran in the Crimean War (Russo-Ottoman War), 1854

GI 148-149-150

درآمد: عهدنامه ای [سری] بین ایران و روس:‌ اعطای نشان درجه ی اول و دوم و حمایل و شمشیر به عده ای برای خدمات شان – وضع اصولی برای رعایت بی طرفی ایران در جنگ کریمه (روس و عثمانی) ۱۲۷۱ قمری، ۱۸۵۴ میلادی

هوالکافی

اعلیحضرت قضا قدرت پادشاه  اعظم والاجاه امپراطور اکرم شوکت دستگاه مالک بالاستقلال کل ممالک روسیه و اعلیحضرت کیوان رفعت خورشید رایت خسرو نامدار پادشاه بالاستقلال کل ممالک ایران هر دو علی‌السویه اراده و تمنای صادقانه دارند که روابط دوستی قدیم را که فی‌مابین دولتین برقرار است بواسطهء عهد تازه مستحکمتر سازند لهذا برای تقدیم این کار اعلیحضرت امپراطور کل ممالک روسیه نیکولای انیچکوف شارژ دافر خویش را در ایران ویسوسلینی اسطاطسکی سرمنینک*  صاحب نشانها ولادمیر از مرتبه سیم انّه مقدسه از رتبهء دویم سانت ستانیسلا از مرتبه دوم و شیر و خورشید دولت ایران از مرتبه اول و اعلیحضرت پادشاه ممالک ایران اعتمادالدوله الیه و صاحب نشان امیر تومانی با حمایل سبز و قرمز و صاحب نشان تمثال همایون از درجه اول و حامل شمشیر مرصع و عصای مکلل به الماس و دارنده شرابه الماس و مروارید و صاحب نشان درجه امیرتومانی و حمایل سبز درجه مخصوص شخص اول و صاحب لقب آلتس جناب اشرف امجد ارفع میرزا آقاخان صدر اعظم دولت ایران را وکلای مختارخود تعیین کردند و ایشان بعد از آنکه در دارالخلافه مجتمع شدند و اختیار نامه های خود را مبادله کرده موافق قاعده و شایسته دیدند چنین تشخیص داده‌اند که در اوضاع حالا یعنی جنگ مابین دولت روس از یکطرف و دولت عثمانی و متحدانش از طرف دیگر بهترین تدابیر برای حصول مقصود مزبور آن خواهد بود که شروطی را که بخصوصه  بر صداقت بی طرفی از جانب دولت ایران مبنی باشد قرار دهند. لهذا فصول آتیه را  تعیین و قرارداد کردند

فصل اول

دولت ایران قویاً متعهد می‌شود که به دشمنان دولت روسیه هیچ امداد عسکری را در مدت تمام که جنگ دولت مشارالیها با دولت عثمانیه و متحدان ایشان طول خواهد کشید نکنند و بهیچ وجه من‌الوجوه اعانتی را که منافی بی طرفی باشد یا که بتواند تعلقی به اعمال خصمانه ایشان نسبت به دولت روسیه داشته باشد ننمایند. دولت ایران تعهد می‌نماید که نگذارند آذوقه معین شده از برای عساکر اعدای دولت روس در ممالک عثمانیه به خارج برده شود و مانع شوند که قشون آن خصمان دولت روسیه از خاک ایران به جهت صدمه رسانیدن بحدود روسیه عبور و مرور ننمایند و در مقام رفع و منع ایلات اکراد تابعه امر و نهی خودشان خواهند بر آمد که دست اندازی و تاخت به سرحدات دولت روسیه نکنند و دزدیهای متفرقه که اکراد ایران از خاک روسیه مرتکب می‌شوند نقض عهدنامه شمرده نخواهد شد اما دولت ایران خودشان واجب می‌دانند که کمافی السابق به خوبی تلافی آنها را نمایند.

فصل دوم

دولت ایران تعهد می‌نمایند که مانع خواهند شد که اسباب و آلات حرب از تفصیل ذیل از برای عساکر دشمنان دولت روسیه بخارج حمل و نقل شود باروت سرب شوره گوگرد آنچه اسلحه نامیده می‌شود خواه تمام شده باشد خواه ناتمام باشد توپ قپوس زنبورک تفنگ گلوله و ساچمه و گلوله سربی و سنگ  چخماق و قهاب و اسباب توپ کشی و زین و یراق بجهت سواره و تاب نیزه و کمربند سربازی  و زره و چار آینه  و کلاه خود به جهت سواره سوای چیزی که برای محافظت شخصیه مترددین و عابرین و اسباب به جهت دوایشان در راه لازم باشد.

فصل سیم

دولت روسیه از طرف خویش به ملاحظه اجرای صحیح فصل مسطوره و نظر باتمام با صداقت و حقانیت وظایف دوستی و حسن همجواریت از جانب دولت ایران اگر آن اتمام در مدت کل امتداد جنگ دولت روسیه با دشمنان خودشان به عمل خواهد آمد و هیچ برهان موجه در خلال آن زمان بر نقض آنها شهادت ندهد در حال انعقاد صلح بقیه مطالبه آخرین کرور تومانی که دولت ایران الان هم به دولت روسیه مقروض است گذشت و انکار خواهد کرد.

فصل چهارم

این عهد دوستی و مخفی به سایر عهدنامجات که فی مابین دولت روس و ایران برقرار و باقی است تغییر و تبدیل نباید بدهد. دو نسخه یک مضمون ترتیب یافته‌اند به خط وکلای مختار جانبین رسیده به مهر ایشان ممهور و مابین ایشان ختم و مبادله شده است از جانب اعلیحضرت امپراطور کل ممالک روسیه و اعلیحضرت پادشاه کل ممالک ایران مصدق و ممضی خواهد شد و تصدیق نامه‌های متداوله که به دستخط مخصوص ایشان مزین خواهد بود در مدت چهار ماه یا زودتر اگر ممکن باشد مابین وکلای مختار ایشان مبادله خواهد شد. تحریرا فی ۱۸ شهر محرم الحرام سنه ۱۲۷۱ هجری مطابق سنه ۱۸۵۴    مسیحی دوم ماه سپتامبر

شرح جداگانه علیحده که ضمیمه این عهد شده است

به علت عهدنامه جدیده که دولت ایران با دولت روسیه منعقد ساخته واضع این دستخط صدر اعظم اعلیحضرت پادشاهی مطابق اختیار نامهء خود به شارژ دافر دولت روسیه در ایران و موافق قرارداد شفاهی با اعجاب اعلام و اظهار می‌دارد که اولا اولیای دولت ایران به عساکر دشمنان دولت روسیه برای عبور و مرور از آبهای متعلقه بخاک ممالک محروسه ایران تسهیل نخواهند کرد و به حمل نقل آلات و اسباب حرب ایشان مساعده نخواهند نمود. ثانیا به غیر از منع بخارج بردن آذوقه معینه از برای عساکر دشمنان دولت روسیه دولت ایران عموما مانع خواهد شد که گندم و برنج اولا از کل آذربایجان و گروس به طرف دولت عثمانیه برده نشود. آنچه کرمانشاهان است خروج آذوقه معینه از برای عساکر دشمنان روس فقط از آنجا ممنوع خواهد بود اما به ملاحظه اینکه خروج گندم و برنج از آن ولایت بقدر مقدور کمتر شود دولت ایران تعهد می‌نماید که غیر از ضرورت زوّار زیادتر از یکصد بار با هر قافله از یک معبر زهاب و بس بیرون برده نشود و قرار رفتن قافله نیز منوط به عادت و طبیعت است که نباید زیاد از سه روز به سه روز بروند و نیز مکاریان مأذون خواهند بود که هر نفری از آنها برای مصرف فردی خودش شش من برنج و شش من گندم به وزن تبریز از کل حدود ایران همراه خود ببرند. ایلات سرحد نشین که دو دولت اسلام  سمت کرمانشاهان و گروس و رعایای ساکن در روس حدود این دو مکان چون در مراوده به همدیگر در ییلاق و قشلاق دو دولت ایران و عثمانی محتاج یکدیگرند روا باید دانست که آذوقه برای خوراکی خود خرید و فروش نمایند  از اینقرار لفظا به لفظ صحیح است.

پانوشت:‌ *نام شناسایی نشد. شاید نامی دیگر باشد. 

Nikolai Anichkov  نیکولای آنیچکوف: شارژ دافر و نماینده ی دولت روسیه در ایران ۱۸۶۳-۱۸۵۰. 

نشان ولادیمیر (Order of Saint Vladimir): نشان حلقه و گروهی است که در امپراتوری روسیه به سال ۱۷۸۲ تاسیس شد. نشان به افراد نظامی و غیر نظامی اعطا می شد و دارای چهار رتبه است. رتبه ی سوم صلیبی سرخ است. 

نشان سانت استانیسلاس [ستانسیلا] Order of Saint Stanislaus (Stanislas, Stanislav): از نشان های خاندان رومانوف و نشان افتخار شوالیه گری، دارای سه رتبه است. رتبه ی دوم صلیبی طلایی کوچکتر از رتبه ی اول است که به گردن آویخته می شود.  

چارآینه: نوعی زره است. 

شرابه: زیور شمشیر و دوش و از آن جمله است.