GI 40

GI 40

درآمد: میرزا علی اصغر خان اتابک امین السلطان به ناصرالدین شاه و شکایت از کامران میرزا در باب بی نظمی فوج های نظامی

میرزا علی اصغر خان اتابک امین السلطان به ناصرالدین شاه و شکایت از کامران میرزا

قربان خاکپای اقدس همایونت شوم   دستخط جهانمطاع که امروز صبح صادر شده بود زیارت نموده و مالیاتی که به باب لرستان مقرّر شده است تمام صحیح است. لرستان و عربستان هر جای مملکت قبلۀ عالم نظم لازم دارد خواه راه تجارتی باشد خواه نباشد. این غلام از روی قواعد عقلی نه از روی نفهمیدگی عرض و جسارت می‌کند که تمام داخله این مملکت را با بیست فوج می‌توان در کمال نظم نگاهداشت در صورتی که عموم پیاده‌های فوج و صاحب‌منصبهای فوج و رئیس فوج و رئیس رئیس فوج مقصودشان نظم مملکت و آسایش ملت و رضای خاطر همایون ولینعمت باشد والاّ با این وضع که ملاحظه می‌فرمایند دو هزار فوج هم که باشد فایده ندارد و ناظم خلوت و غیر او هم تفاوتی نمی‌کند. مأمورین دولت را تقویت دولت آدم می‌کند والاّ مأمور هر قدر بزرگ و کافی باشد و هی فریاد بزند و کسی به دادش نرسد چه می‌تواند بکند. اگر در خاطر مبارک باشد هنوز زمستان بود و در اطاق بالاخانه کنار بخاری تشریف داشتید که تلگراف‌های ناظم در باب فوج عوضی فوج ملایر به عرض رسید و از آن روز تا بحال اتصالا عرض می‌کند هنوز به جائی نرسیده است. البته تماما تلگرافات ناظم مرتبا حاضر است که به عرض رسیده و به حضرت والا دستخط فرموده‌اید و  حضرت والا بعد از ملاحظه نه تنها اهتمام نفرموده‌اند بلکه جواب هم به خانه‌زاد نداده‌اند. بدیهی است یک وزیر جنگ بالاستقلال که علاوه بر استقلال شاهنشاهزاده هم باشد و یقین داشته باشد که هیچ وقت مسئول و مؤاخذه نخواهد بود و بی‌آبروئی و افتضاح و عزل نخواهد دید با تمام قوای قشونی دولت ایران همّ خودش را شب و روز صرف خرابی کار یک مثل خانه‌زادی بکند و به هر ترتیبی که ممکن باشد اقدام کند از سحر و جادو و طلسمات و سمومات و بهتان دائم و افتراهای دروغی الی‌ماشاءالله و تفتین و تحریک و اسناد دروغ و دو بر هم زنی میان غلام و سایر چاکرین آستان همایونی و صدهزار کار دیگر و توسط‌های قبله عالم را هم ابدا قبول نکند لرستان که سهل است شاهزاده عبدالعظیم و نجف‌آباد را هم غلام نمی‌تواند منظّم نگاه بدارد. والله زندگانی این غلام را این آقازاده تلخ کرده است. بعضی چیزهاست که نمی‌شود عرض کرد و خلاف ادب است و غلام جرأت جسارت ندارد. الامر الاقدس مطاع

پانوشت: کامران میرزا نایب السلطنه: فرزند ناصرالدین شاه: لقب نایب السلطنه را در سال ۱۲۷۵ یعنی چهار سالگی دریافت کرد. در سال ۱۲۷۷ – شش سالگی – با وزارت پاشا خان امین الملک، حاکم تهران شد. در ۱۲۸۵پس از عزل عزیز خان مکری سردار کل، سمت او به کامران میرزا رسید. در همین سال به امیر کبیر ملقب شد. در ۱۲۸۸ پس از ازدواج با سرور الدوله، دختر سلطان مراد میرزا حسام السلطنه، به وزارت جنگ منصوب شد ولی همان سال این وزارتخانه به میرزا حسین خان سپهسالار واگذار شد. حین سفرهای شاه به اروپا، کامران میرزای نایب السلطنه نیابت شاه در ایران را داشت. بعدها حکومت مناطق زیادی را بر عهده داشت؛ از جمله قم، ساوه،‌ زرند، کاشان، گیلان و مازندران، استرآباد، سمنان و دامغان. وی ۱۶ سال وزیر جنگ بود (۱۲۹۷-۱۳۱۳). سال ۱۳۰۳ میرزا علی اصغر خان امین السلطان – صدراعظم – موفق شد اختیارات وی را محدود کند. سال ۱۳۲۴، پس از ده سال برکناری، باز وزیر جنگ شد. در زمان سلطنت احمد شاه نیز حاکم خراسان بود که تنها یک سالو چند ماه طول کشید. پس از آن تا پایان عمر سمتی نداشت.